POLOŽAJ I PRAVA SRBA U RUMUNIJI – ZAKONSKA REŠENJA I NJIHOVA PRIMENA
Apstrakt
Pitanje manjinskih prava Srba u Rumuniji od značaja je za očuvanje njihovog nacionalnog identiteta, predstavljajući istovremeno jednu od bitnih dimenzija bilateralnih odnosa. U radu se analizira odnos Rumunije prema nacionalnim manjinama u sferi zakonodavstva i daje osvrt na profil i delokrug rada osnovnih državnih institucija nadležnih za pitanja položaja i prava nacionalnih manjina. Autor ukazuje na to da relativno zadovoljavajući status srpske zajednice, bolji nego u drugim zemljama regiona, ima svoje ishodište u dobrom zakonskom osnovu i činjenici da se Rumunija u znatnoj meri pridržava ključnih međunarodnih dokumenata u ovoj oblasti. U radu se sagledava stepen praktične primene zakonodavnih rešenja kojima se uređuju manjinska prava srpske zajednice i zaključuje da ona u pojedinim oblastima realnog života nisu u potpunosti poštovana. To ukazuje na potrebu daljeg unapređenja položaja srpske nacionalne manjine, što zahteva aktivnu ulogu Saveza Srba u Rumuniji, kao njene krovne organizacije, ali i nadležnih organa i institucija Republike Srbije u okviru postojećih bilateralnih mehanizama.
Reference
Đurđević, N. (ur.). 2017. Nacionalne manjine u odnosu Srbije sa susedima. Forum za etničke odnose: Beograd.
Naša reč. 2019. Nedeljnik Saveza Srba u Rumuniji, 1525, 17. maj 2019. Dostupno na: https://en.calameo.com/read/002284784686c 19bf2d17, (21.9.2019).
Pravni izvori
Savet Evrope
CoE, ETS No. 157, 1995. Framework Convention for the Protection of National Minorities, drawn up within the Council of Europe by Ad Hoc Committee for the Protection of National Minorities (CAHMIN) under the authority of the Committee of Ministers, adopted by the Committee of Ministers of the Council of Europe on 10 November 1994 and opened for signature by the member States of the Council of Europe on 1 February 1995. Dostupno na: https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/rms/090000 168007cdac (3. 9. 2019).
CoE, ETS No. 148, 1992. The European Charter for Regional or Minority Languages Charter, drawn up on the basis of a text put forward by the Standing Conference of Local and Regional Authorities of Europe, adopted as a convention on 25 June 1992 by the Committee of Ministers of the Council of Europe, and opened for signature in Strasbourg on 5 November 1992. It entered into force on 1 March 1998. On 28 November 2018, the Ministers’ Deputies adopted changes to be made in the operation of the Charter’s monitoring mechanism with a view to strengthening it. These entered into force on 1 July 2019. Dostupno na: https:// rm.coe.int/ 168007bf4b, (3. 9. 2019).
CoE ACFC Opinion IV, 2017. Advisory Committee on the Framework Convention for the Protection of National Minorities, Fourth Opinion on Romania - adopted on 22 June 2017, published on 16 February. 2018ACFC/OP/IV(2017)005. Dostupno na: https:// rm.coe.int/fourth-opinion-on-romania-adopted-on-22-june-2017/ 168078af76, (3. 9. 2019).
Rumunija
Ustav Rumunije. 1991. Constituţiei României (Monitorul Oficial al României – M. Of., Partea I, Nr. 233 od 21. novembra 1991. godine), potvrđen na nacionalnom referendumu 8. decembra 1991, sa izmenama izglasanim na referendumu 18–19. oktobra 2003, potvrđenim Ustavnim zakonom o izmenama Ustava Rumunije od 29. oktobra 2003. godine (Legea de revizuire a Constituţiei României Nr. 429/2003, M. Of., Partea I, Nr. 758).
Departamentul pentru Relatii Interetnice – DRI. [Odeljenje za međuetničke odnose]. Consiliul minoritatilor nationale, Guvernul Romaniei, Departamentul pentru Relatii Interetnice, Atributii. Dostupno na: http://www.dri.gov.ro/consiliul-minoritatilor-nationale/, (15. 9. 2019).
Legea administra~iei publice locale nr. 215/2001 – modificări, (M. Of., nr. 123, 20 2. 2007.), O.U.G. nr. 40/2019 (M. Of. nr. 446, 4. 6. 2019.). Dostupno na: http:// revista.universuljuridic.ro/legea-administratiei-publice-locale-nr-2 152001-modificari-oug-nr-4020 19/ (10. 9. 2019).
Legea educaţiei naţionale nr. 1/2011, M. Of. Partea I, nr. 18, 10. 1. 2011. (sa kasnijim izmenama, zaključno sa 21. julom 2019). Prečišćen tekst dostupan na https:// edu.ro/sites/default/files/_fi%C8%99iere/Legislatie/20 1 9/Legea%20nr%20 1 %20 Educatiei%20Nationale%20actualizata%2020 19.pdf (10. 9. 2019).
Bilateralni ugovori i zakoni Republike Srbije
Zakon o ratifikaciji Sporazuma između Savezne vlade Savezne Republike Jugoslavije i Vlade Rumunije o saradnji u oblasti zaštite nacionalnih manjina, Službeni list SCG – Međunarodni ugovori, br. 14/2004.
Zapisnik sa Druge sednice Međuvladine mešovite komisije Republike Srbije i Rumunije za nacionalne manjine, 2011. Sednica održana 16. 11. 2011. godine. Arh. broj 9157/12 D-157/12, 24. 1. 2013. Dostupno na: https://.ljudskaprava.gov.rs/sites/default/files/dokument_file/ 1 ._zapisnik_sa_druge_sednice_-_rumunija. pdf i na: http://fer.org.rs/wp-content/uploads/20 1 8/03/Zapisnik-II-sednica-MMK-16.11.2011.pdf (25. 9. 2019).
Zakon o dijaspori i Srbima u regionu, Službeni glasnik RS, br. 8 8/2009.
